Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej zobowiązuje władze publiczne do zapewnienia kobietom ciężarnym szczególnej opieki zdrowotnej. Opieka ta jest realizowana poprzez przyznanie kobietom w ciąży szczególnych uprawnień w zakresie dostępu do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych oraz dostępu do leczenia farmakologicznego. Uprawnienia te wyrażają się w dostępie do procedur medycznych zgodnych ze standardami aktualnej wiedzy medycznej w okresie przebiegu ciąży, jak również w okresie porodu i połogu.

1. Art. 68 ust. 1 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78. poz. 483)
2. Art. 30, art. 32, art. 35, art. 58 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017r. poz. 1938).
3. załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 września 2017r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki zdrowotnej.
4. obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2017r. w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych
5. zarządzenie nr 135/2017/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 grudnia 2017r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania I realizacji umów w rodzaju: ambulatoryjna opieka specjalistyczna.

Informacja o zasadach profilaktyki konfliktu serologicznego jest jedną z informacji, którą lekarz ginekolog powinien przekazać pacjentce w ciąży Obowiązek ten wynika wprost z art. 31 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zgodnie z tym przepisem pacjentka ma prawo otrzymać informacje o proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania. Realizacja przez lekarza tego obowiązku warunkuje możliwość wyrażania przez pacjentkę świadomej zgody. Brak informacji o profilaktyce obiektywnie nie stworzy możliwości jej wdrożenia i tym samym może stworzyć podstawy do odpowiedzialności z tytułu skutków zdrowotnych wynikających z faktu zaniechania tej profilaktyki.

1. Art. 31 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. Z 2017r.  poz. 125), art. 9 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2017 r. poz. 1318)
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem.

Jeżeli lekarz ginekolog stwierdził, że spełnione są kryteria medyczne zastosowania immunoglobuliny anty–D pacjentce w ciąży powinien wystawić skierowanie na jej podanie. Informacja o fakcie wystawienia skierowania powinna zostać odnotowana w dokumentacji indywidualnej pacjentki, a kopia tego skierowania załączona do dokumentacji medycznej.

1. Art. 4 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z  201/ r. Poz. 1318)
2. Art. 32 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017r. Poz. 1938)
3. Art. 2 ust 5. Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów, wzorów i w zakresie dokumentacji medycznej (Dz. U z 2015 poz. 2069)

Odmowa wystawienia skierowania stanowi wyraz decyzji terapeutycznej a zatem musi być oparta na kryteriach medycznych, które lekarz bierze pod uwagę na podstawie przeprowadzonego badania pacjentki. Odmowa jest zatem uzasadniona w każdej sytuacji w której lekarz ustali kliniczne przeciwwskazania do zastosowania profilaktyki lub też braku jakichkolwiek wskazań do stosowania tej procedury medycznej. W sytuacji, gdy lekarz stwierdził przeciwwskazanie do podania immunoglobuliny anty–D pacjentce w ciąży, powinien to szczegółowo opisać w dokumentacji medycznej oraz w sposób zrozumiały dla pacjentki wyjaśnić jej dlaczego nie może zastosować tej metody leczniczej.

1. Art. 31, art. 38 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2017r. poz. 125)

Tak ponieważ, jest to procedura profilaktyki konfliktu serologicznego i w ramach tej profilaktyki otrzymanie immunoglobuliny anty–D, stanowi świadczenie gwarantowane, do którego uprawniona jest kobieta w ciąży.

1. Art. 102 ust. 5 pkt 21 i 25 oraz art. 146 ust. 1 z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach  opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017r. Poz. 1938)
2. Art. 1 zarządzenia nr 135/2017/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 grudnia 2017 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju: ambulatoryjna opieka specjalistyczna

Bezpośrednim skutkiem braku świadomości pacjentki o zasadach profilaktyki konfliktu serologicznego może być nie wdrożenie tej profilaktyki pomimo zaistnienia wskazań uzasadniających jej zastosowanie. Powyższa sytuacja może prowadzić do naruszenia prawa pacjentki do dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej gwarantowanych ze środków publicznych oraz zrodzić roszczenia cywilnoprawne po stronie pacjentki. Fakt nie wdrożenia wymaganego schematu w standardach postępowania terapeutycznego w zakresie profilaktyki konfliktu serologicznego może prowadzić do negatywnej oceny tego faktu przez NFZ w ramach kontroli realizacji umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie ginekologii i położnictwa.

1. Art. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z  201/ r. Poz. 1318)
2. Art. 448 Kodeksu cywilnego
3. Art. 64 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017r. Poz. 1938)