Konflikt serologiczny pojawia się, gdy kobieta w ciąży zaczyna wytwarzać przeciwciała odpornościowe skierowane przeciwko antygenom krwinek czerwonych płodu, znajdującego się w jamie macicy.  Sama niezgodność serologiczna pomiędzy partnerami: np. kobieta z grupą krwi Rh(-) i mężczyzna z grupą krwi Rh(+) nie wywołuje jeszcze konfliktu serologicznego.

Kiedy pojawia się konflikt serologiczny?

Konflikt serologiczny pojawia się w momencie, gdy po raz pierwszy do krwiobiegu mamy przedostanie się niewielka ilość (ok. 0,2 ml) krwi dziecka. Wtedy jej układ odpornościowy uznaje krwinki dziecka za wrogie i zacznie wytwarzać przeciwciała (proces immunizacji).
Jeśli te z kolei dostaną się do krwiobiegu płodu, spowodują rozpad jego krwinek czerwonych. Taka reakcja prowadzi do choroby hemolitycznej. która może objawiać się niedokrwistością o różnym nasileniu, żółtaczką, obrzękiem płodu, a w skrajnych przypadkach nawet obumarciem wewnątrzmacicznym płodu.

Należy pamiętać o tym, że jeśli podczas pierwszej ciąży dojdzie do konfliktu serologicznego, to z dużym prawdopodobieństwem nie będzie miał on wpływu na dziecko (zakładając, że to konflikt w obrębie grup krwi Rh), a nasilenie choroby hemolitycznej będzie niewielkie (często niewymagające leczenia). Inaczej jest w kolejnych ciążach.

Ryzyko zwiększa się, gdy kobieta wcześniej poroniła, jest w ciąży pozamacicznej oraz w takich przypadkach, jak: krwawienia, odklejenie łożyska czy inwazyjne zabiegi prenatalne.
Te wszystkie sytuacje mogą prowadzić do wytworzenia pamięci immunologicznej, czyli „uczulenia” kobiety antygenami krwinek czerwonych niezgodnych i wytworzenia przeciwciał, oddziałujących na krwinki płodu w kolejnej ciąży.

Pozaciążowe mechanizmy mogące prowadzić do wytworzenia przeciwciał przeciwkrwinkowych to między innymi przetoczenia niezgodnej grupowo krwi lub dożylne aplikowanie substancji tą samą igłą, przez kilka osób.