U większości (ok. 85%) ludzi na powierzchni czerwonych krwinek występuje tzw. antygen D. Antygen D wykryto u małp Rhesus, stąd nazwa czynnik Rh. Krew osób, u których stwierdza się antygen D, określana jest jako Rh(+), kiedy zaś nie występuje na krwinkach czerwonych, mówi się o krwi Rh(-).

Najczęściej diagnozowany rodzaj konfliktu serologicznego dotyczy właśnie antygenów RhD.

O zestawieniu konfliktowym w zakresie RhD

mówimy, gdy kobieta ciężarna ma grupę krwi Rh(-), a ojciec dziecka ma grupę Rh(+). Samo zestawienie konfliktowe nie zawsze powoduje wystąpienie konfliktu serologicznego.

Konflikt serologiczny w zakresie RhD

Jest to niezgodność grup krwi między matką a płodem. Konflikt serologiczny najczęściej dotyczy tzw. antygenu D (czyli cząsteczki znajdującej się na krwinkach czerwonych) w układzie Rh i ma miejsce w sytuacji, w której krwinki matki nie zawierają antygenu D (matka ma grupę krwi Rh(-)), a płód ma antygen D (grupa krwi Rh(+)). Zazwyczaj nie występuje on w pierwszej ciąży, tylko w kolejnych. Jeśli kobieta nie otrzyma odpowiedniej profilaktyki, czyli immunoglobuliny anty-D we właściwej dawce, to przeciwciała które wytworzy przeciwko krwinkom czerwonym płodu, mogą przejść przez łożysko i niszczyć jego krwinki, doprowadzając do wystąpienia choroby hemolitycznej.

Aby zabezpieczyć dziecko przed konfliktem serologicznym w układzie Rh, kobieta powinna otrzymać dwuetapową profilaktykę konfliktu serologicznego.

Zapamiętaj!

• Konflikt serologiczny w układzie RhD może wystąpić gdy matka jest Rh(-), ojciec Rh(+) i dziecko odziedziczy Rh(+) po ojcu. Wówczas organizm matki odbiera krwinki czerwone dziecka jako „obce” i wytwarza przeciwko nim przeciwciała W wyniku działania tych przeciwciał może dojść do rozpadu krwinek płodu oraz do groźnego powikłania jakim jest choroba hemolityczna plodu.
• Konflikt serologiczny w układzie RhD jest groźny dla dziecka i może prowadzić do rozwoju choroby hemolitycznej płodu i noworodka. Wcześnie wykryty może być skutecznie leczony.
• Jeśli jesteś mamą Rh(-) zapytaj swojego lekarza o profilaktykę konfliktu serologicznego w zakresie RhD!

Na podstawie:
Dębska M i wsp. Profilaktyka konfliktu serologicznego – update 2020. Po Dyplomie. 2020; 4: 43-52. https://podyplomie.pl/ginekologia/34879,profilaktyka-konfliktu-serologicznego-update-2020. Data wejścia na stronę: 16.04.2024
Wielgoś M. i wsp. Konflikt serologiczny matczyno-płodowy. Forum położnictwa i ginekologii. 2023; 71: 42-47. https://www.forumginekologii.pl/artykul/konflikt-serologiczny-matczyno-plodowy-1. Data wejścia na stronę: 16.04.2024
Wiercińska M.i wsp. Konflikt serologiczny – co to jest, kiedy występuje i jakie ma skutki. Medycyna Praktyczna dla pacjentów. 2022