Test Coombsa (odczyn Coombsa, test antyglobulinowy)

Jest to immunologiczna metoda diagnostyczna, która pozwala na wykrycie specyficznych przeciwciał przeciwko antygenom erytrocytów, czyli czerwonych krwinek. Nazwa badania pochodzi od nazwiska Robina Coombsa, jednego z odkrywców tego testu.

Test Coombsa zaleca się wykonywać na początku ciąży u każdej ciężarnej. Wykonuje się go u kobiet Rh(-) w celu wykrycia przeciwciał przeciwko antygenom erytrocytów, które mogłyby przejść przez łożysko i zaatakować krwinki czerwone dziecka, wywołując chorobę hemolityczną płodu i noworodka.

Test Coombsa wykorzystuje się także w diagnostyce zakażeń oraz niedokrwistości autoimmunologicznej, u podstaw której leży wytwarzanie przeciwciał przeciwko własnym krwinkom czerwonym. Tego typu niedokrwistość może być generowana zakażeniami, chorobami rozrostowymi układu chłonnego lub schorzeniami immunologicznymi. Wskazaniami do wykonania odczynu Coombsa jest również podejrzenie innych chorób, w tym brucelozy i listeriozy.

Rodzaje testu Coombsa (antyglobulinowego)

Wyróżnia się dwa typy testu Coombsa:

• bezpośredni odczyn Coombsa (BOC) – bezpośredni test antyglobulinowy (BTA) – wykrywa w krwinkach przeciwciała, ale nie sprawdza ich typu ani źródła pochodzenia. Im więcej takich przeciwciał pojawia się na erytrocytach, tym silniejsza jest reakcja BTA. Ten rodzaj testu Coombsa pomocny jest w zdiagnozowaniu przyczyny powstania niedokrwistości autoimmunohemolitycznej, a także w diagnostyce hemolitycznej płodu i noworodków, gdy występuje konflikt serologiczny między dzieckiem a matką, oraz w diagnostyce przyczyn wystąpienia powikłań po transfuzji.
  
• pośredni odczyn Coombsa (POC) – pośredni test antyglobulinowy (PTA) – obecnie jest to część badania grupy krwi i służy do wykrywania w osoczu przeciwciał, takich jak np. przeciwciała przeciw antygenom czerwonych krwinek. Na podstawie wyników tego testu można nie tylko wykryć obecność przeciwciał, ale również zidentyfikować, z jakimi antygenami krwinek są powiązane. Badanie wykonuje się u kobiet w ciąży, aby wykryć konflikt serologiczny między matką a dzieckiem i móc od razu zareagować. Tą metodą można też wykryć nietypowe przeciwciała w krwi matki, które przedostając się przez łożysko do krwi dziecka, mogłyby wywołać chorobę hemolityczną płodu i noworodka, czy zaatakować czerwone krwinki i wywołać inną jednostkę chorobową. Test ten stosuje się również w diagnostyce przyczyn wystąpienia powikłań po transfuzji oraz w rozpoznawaniu przyczyny powstania niedokrwistości autoimmunohemolitycznej.

Kto powinien wykonać test Coombsa (test antyglobulinowy)?

Test Coombsa powinna wykonać każda kobieta Rh(-), która jest w ciąży.

Kiedy należy wykonać test Coombsa?

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, każda kobieta Rh(-) powinna wykonać test Coombsa w każdym trymestrze ciąży.
Szczególnie ważne jest badanie pomiędzy 21 a 26 tygodniem ciąży, poprzedzające możliwość podania immunoglobuliny anty-D.

Wykonanie testu Coombsa

Test Coombsa wykonuje się w próbce krwi żylnej pobranej od pacjenta w dowolnym momencie dnia. Nie trzeba się do niego przygotowywać, nie trzeba też być na czczo.

Wynik testu Coombsa

• Dodatni wynik testu antyglobulinowego (testu Coombsa) świadczy o obecności przeciwciał przeciw antygenom krwinek czerwonych. W przypadku stwierdzenia dodatniego odczynu Coombsa konieczna jest ocena innych parametrów układu immunologicznego oraz podjęcie kolejnych kroków terapeutycznych.
• Odczyn Coombsa ujemny świadczy o braku obecności specyficznych przeciwciał i nie wymaga dalszych interwencji medycznych.

Na podstawie:
https://www.synevo.pl/odczyn-coombsa/ Data wejścia na stronę: 16.04.2024
https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/badania-w-ciazy/odczyn-coombsa-testy-pta-i-bta-aa-PxAT-ArW6-pubA.html Data wejścia na stronę: 16.04.2024
https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.71.3.2.20 Data wejścia na stronę: 16.04.2024